کربنات سدیم(سبک) Sodium carbonate

کربنات سدیم چیست؟

کربنات سدیم، پودری سفید رنگ و پرکاربرد در صنایع مختلف می‌باشد که به شکل کریستال‌های خشک، مونو هیدرات، هپتا هیدرات و دکا هیدرات وجود دارد. این نمک سدیمی با فرمول شیمیایی Na₂CO₃ از ترکیب سدیم با اسید کربنیک به دست می‌آید. با این وجود، منبع اصلی این ماده را می‌توان سنگ ترون دانست. در صنعت، سدیم کربنات را از واکنش نمک، آمونیاک و سنگ آهک تولید می‌کنند. کربنات سدیم به دلیل حلالیت بالا در آب و امکان ایجاد محلول با pH قلیایی کاربردهای گسترده‌ای به عنوان ماده اولیه صنعتی دارد. در صنعت بر اساس ویژگی‌های فیزیکی همچون چگالی و اندازه بلورهای سدیم کربنات، این مواد را به دو دسته کربنات سدیم سبک و کربنات سدیم سنگین تقسیم‌بندی می‌کنند. با توجه به موارد مصرف و کاربرد موردنظر سدیم کربنات، هر کدام از این دسته‌بندی‌ها در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت سدیم کربنات سنگین با سبک چیست؟

ساختار شیمیایی سدیم کربنات یکسان است و جرم مولکولی آن در حالت خشک، 105.988 گرم بر مول می‌باشد. تفاوت اصلی کربنات سدیم سنگین با خشک در خواص فیزیکی این ماده است. شکل سبک این ماده، پودر سفید رنگ و بدون بویی است که حاوی کمتر از 0.5 درصد سدیم کلرید در ساختار خود می‌باشد. چگالی سدیم کربنات سبک حدود نصف سدیم کربنات سنگین است. به همین دلیل، از کربنات سدیم سبک بیشتر برای تهیه محلول‌های قلیایی به عنوان تنظیم‌کننده pH در صنعت نفت و گاز و تصفیه آب استفاده می‌شود.

سدیم کربنات سنگین حاصل تبدیل سدیم کربنات سبک به فرم مونو هیدراته و سپس آب‌زدایی از آن است. به این ترتیب، ساختاری بلورین با چگالی بالاتر به‌دست می‌آید. کاربرد اصلی سدیم کربنات سنگین در صنایعی همچون تولید شیشه، تولید مواد اولیه شیمیایی، تصفیه آب، تولید خمیر کاغذ، ساخت صابون و شوینده‌ها است. جهت استعلام قیمت سدیم کربنات سبک و سنگین می‌توانید با تماس بگیرید.

از کربنات سدیم در چه موارد و صنایعی استفاده می‌شود؟

پودر سدیم کربنات با توجه به قابلیت قلیایی و قیمت مناسب خود از مهمترین و پرکاربردترین مواد اولیه صنعتی است که برای ساخت محصولات متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالت کلی، حدود 50 درصد از سهم کلی محصولات سدیم کربنات برای ساخت شیشه، 10 درصد برای تولید مواد شوینده مختلف و حدود 18 درصد برای تولید مواد شیمیایی گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. ازجمله کاربردهای سدیم کربنات در صنعت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تولید شیشه

اصلی‌ترین کاربرد سدیم کربنات به ویژه نوع سنگین آن، تولید شیشه است. از ترکیب سدیم کربنات با ماسه خام، دمای ذوب و تشکیل شیشه کاهش می‌یابد. همین موضوع باعث صرفه‌جویی در هزینه انرژی و تولید می‌شود. از سوی دیگر، استفاده از این ماده به شکل‌گیری بهتر شیشه نیز کمک کرده و در کنار افزودن سنگ آهک به مخلوط اولیه شیشه، باعث ایجاد شیشه مستحکم‌تر می‌شود.

• صنایع غذایی

افزودنی غذایی با نام E500 همان سدیم کربنات سبک است که در صنایع غذایی برای تنظیم کردن ترشی و پایداری مواد غذایی استفاده می‌شود. از دیگر موارد استفاده از این ماده در مواد غذایی می‌توان به بستنی اشاره کرد. ایجاد احساس خنکی بر روی سطح زبان در زمان خوردن بستنی حاصل واکنش گرماگیر بین سدیم کربنات و اسید موجود در بزاق انسان است که منجر به تولید کربن دی اکسید می‌شود. این ماده شیمیایی در تولید سایر محصولات غذایی همچون چوب شور و ماکارانی نیز استفاده می‌گردد.

• تصفیه آب

سدیم کربنات یکی از اصلی‌ترین مواد برای نرم کردن آب است تا یون‌های سخت موجود در آب را حذف کند. همچنین این ماده با افزایش خاصیت قلیایی آب، به تنظیم pH آب استخرها  و خنثی کردن اثر اسیدی و کلر آب کمک می‌کند.

• مواد شوینده

از دیگر کاربردهای سدیم کربنات می‌توان به استفاده در پودرهای لباسشویی، صابون و مایع ظرف‌شویی اشاره کرد. این ترکیب با قابلیت نرم کردن آب، امولیسیون‌کنندگی و ایجاد کف بیشتر به از بین بردن لکه‌ها و جلوگیری از رسوب کردن مواد کمک می‌کند. علاوه بر این، سدیم کربنات میزان pH مواد شوینده و آرایشی بهداشتی را تنظیم می‌کند تا در کنار افزایش پاک‌کنندگی، از خواص آنتی‌باکتریال این ماده نیز استفاده شود.

دیگر کاربردهای سدیم کربنات در صنعت:

• استفاده در فرآیند چاپ عکس
• تولید مواد شیمیایی مانند بی‌کربنات سدیم و بی سولفیت سدیم
• تولید کود کشاورزی
• پاک‌سازی آب‌وهوا
• خاموش‌کننده‌های آتش
• فرآیند تولید پنبه
• آجرپزی

آیا استفاده از سدیم کربنات مضر است؟

سدیم کربنات نمکی سفید رنگ است که حضور ترکیبات یونی در ساختار آن، انحلال این ماده در آب را افزایش داده است. انحلال این ماده در آب، یون سدیم و کربنات را تولید می‌کند. سدیم کربنات در تماس پوستی ایجاد حساسیت نمی‌کند و بلعیدن آن در مقادیر کم بی‌ضرر است. با این وجود، بو کردن آن یا تماس با پوست‌های حساس می‌تواند باعث سوزش یا خارش شود. سدیم کربنات از اصلی‌ترین مواد اولیه صنایع به‌ویژه تولید شیشه است. شما می‌توانید جهت خرید سدیم کربنات با ما تماس بگیرید.