لاکتوز Lactose
لاکتوز یا قند شیر، که بهوفور در شیر بهویژه شیر نشخوارکنندگان مانند گاو یافت میشود، طی فرآیند جداسازی از آب پنیر شیرین یا ترش تهیه میشود. بههمین علت کشورهایی مانند هلند، آلمان، امریکا، هند، استرالیا و برزیل که در صنعت گاوداری و تولید شیر در
جهان مطرح هستند از جمله تولیدکنندگان عمدهی لاکتوز نیز میباشند. از جمله موادی که دارای لاکتوز هستند میتوان به شیر گاو، شیر گوسفند، مارگارین، پنیر، کره و حتی برخی از الکلها اشاره کرد.
لاکتوز نسبت به فروکتوز و گالاکتوز از شیرینی کمتری برخوردار است، از این رو میتواند بهعنوان جایگزین مناسب برای تولید محصولات رژیمی بدون قند یا کم شیرین استقاده شود.
لاکتوز بهصورت مونو هیدرات (آبدار) و ان هیدروز (خشک) و با مشهای مختلف 80، 100 و 200 تولید میشود و با توجه به نوع محصول، از انواع مختلف آن در صنایع مختلف استفاده میشود.
کاربردهای لاکتوز
در محصولات غذایی جهت بهبود طعم و پرکننده بهکار میرود .
همینطور در شیر خشک و مکمل غذایی بدنسازی و خوراک کودک به عنوان پرکننده بهکار میرود. در صنایع داروسازی بهعنوان پوشش و پرکنندهی قرصها استفاده میشود .
همچنین محصولات رژیمی بخاطر شیرینی کمتر نسبت به فروکتوز و گالاکتوز بهکار میرود .
در تولید محصولات لبنی و تولید شکلات جهت بهبود رنگ و طعم و مزه بهعنوان جایگزین شیر خشک استفاده میشود .
لاکتوز یک عامل کالری مهمی است که به حفظ تعادل در مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و منیزیم کمک میکند. برای رشد استخوان ضروری است.
پروتئینی که از آب پنیر جدا شده است، یک فرم لاکتوز مایع برای فرمول غذای نوزاد، مکملهای ورزشی و سایر مواد غذایی در غذاها از جمله سوپ است.
در تولید شیرینی و شکلات، لاکتوز دارای خواص بسیار خاص بلوری بهتر از ساکارز است. هنگامی که با قندهای دیگر مخلوط میشود، خواص بلوری آن را تغییر میدهد.
لاکتوز بهراحتی هیدرولیز نمیشود. بنابراین لاکتوز خوراکی و غذایی در محصولات نانوایی پس از پخت و پز باقی میماند و طراوت و رطوبت را حفظ میکند. علاوه بر این، لاکتوز کمک میکند تا یک رنگ قهوهای خوب کارامل تولید شود.
لاکتوز خوراکی عطر محصولات قنادی را اصلاح کرده و عطر محصول را افزایش میدهد.
مضرات لاکتوز
در صورتی که شما دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز باشید ممکن است به علائم زیر دچار شوید. علائم کلاسیک عدم تحمل لاکتوز عبارتند از:
بیرونروی که بیش از ۵ روز طول میکشد
کاهش وزن ناخواسته
استفراغ مداوم
مدفوع سیاه رنگ
اسهال خونی یا خون روشن در مدفوع
خستگی بیدلیل
درد در ناحیهی معده که بهبود مییابد و یا با خوردن غذا تشدید میشود
تب مداوم
درد در حین دفع مدفوع