پارافین Paraffin wax
در علم شیمی موادی بهنام آلکان‌ها وجود دارند که با فرمول شیمیایی CnH2n+2 شناخته میشوند. در واقع پارافین یک نام عمومی برای همین دسته از مواد، یعنی آلکان‌ها بهشمار می‌رود.
پارافین ترکیبی بیرنگ، بیبو و بدون مزه و یک ترکیب هیدروکربنی است که از مشتقات مواد نفتی بهحساب میآید. برخلاف تصور عمومی که استفاده از پارافین را تنها به استفاده در صنعت شمعسازی محدود میکند، این ترکیب مفید کاربردهای زیادی در صنایع مختلف داراست.
بهطور کلی پارافین به دو دسته پارافین جامد و پارافین مایع تقسیم میشوند که پارافین جامد غالباً در صنایع شمع و شمعسازی و پارافین مایع برای مصارف صنعتی استفاده میشوند. در تقسیمبندی دیگر، پارافینها از لحاظ کاربرد به سه دستهی خوراکی، صنعتی و بهداشتی تقسیم میشوند. پارافین خوراکی عمدتا در دامداریها جهت رفع مشکلات هضم برای دامها و در برخی موارد در بعضی مواد غذایی مربوط به انسان استفاده میشوند.
بهدلیل اینکه پارافین بسیار تمیز و مطمئنتر از روغن‌های رایج در صنعت شمعسازی میسوخت، مورد استفاده قرار گرفت. کشف پارافین رونق جدیدی به تولید شمع، بسته‌بندی گوشت و صنایع تولید روغن در اوایل قرن بیستم میلادی داد.
کاربردهای پارافین
پارافین خمیری دارای نقطهی ذوبی برابر با 42 الی 48 درجهی سانتیگراد بوده و از آن بیشتر برای ساخت شمع مومی و استارئین استفاده میشود.
کاربرد این نوع از پارافین را میتوان در ساخت کبریت بیخطر، تهیهی داروهای بهداشتی و لوازم آرایشی، تهیهی شیشههای سخت و همچنین در صنعت پارچه، صنعت کاغذ، تولید واکس و جلادهندهها مشاهده نمود.
برای اینکه بتوان از پارافین در صنایعی مانند بهداشتی و آرایشی استفاده نمود، باید پارافین، مورد پالایش قرار گرفته و درصد روغن موجود در آن کاهش پیدا کند.
بشقابها و لیوانهای کاغذی را نیز میتوان بهکمک پارافین مقاومتر نمود و جلای خاصی به آنها داد.
از پارافین بهعنوان پوششی برای برخی از میوهها، برای طراوت و رطوبت آنها و نگهداری طولانی مدت استفاده میشود.
پارافین در این حالت بیرنگ، بیمزه، بیبو و همچنین بیاثر است و برای سلامتی انسان خطر ساز نیست.
از پارافین در صنایع غذایی استفادههای بیشماری میشود که از جمله آنها میتوان بهایجاد کردن پوشش براق برای آبنباتها اشاره نمود، این نوع پارافین، غیر قابل هضم بوده ولی قابل دفع میباشد و عمل دفع را برای انسان آسانتر میکند.
از دیگر کاربردهای پارافین در صنایع غذایی میتوان به استفاده از آن در پنیرسازی، آدامسسازی و همچنین درزگیری قوطی و بطری اشاره نمود.
همچنین این ماده در صنایع بسته بندی، قالبسازی، روانکنندهی گلوله در اسلحه، دفع رطوبت و گرد و غبار، ساخت مداد ابرو و مداد رنگی، سوخت موتور جت و تولید تخته اسکی نیز استفاده میشود.
در آزمایشگاه از پارافین بهمنظور آمادهسازی نمونه برای بافتشناسی و در پزشکی قانونی از آن بهمنظور آزمون نیترات استفاده میشود که بهتشخیص مجرمانی که متهم به تیراندازی با سلاح گرم هستند کمک میکند.
از دیگر کاربردهای آن میتوان بهافزایش شادابی و لطافت پوست اشاره نمود که میتواند مشکلاتی نظیرخشکی، زبری پوست و ترکهای پوستی را برطرف نماید. باتوجه بهاینکه پارافین، گرما بخشی مناسبی دارد میتواند تسکیندهندهی مناسبی برای دردهای عضلانی بدن بهخصوص برای افرادی که دارای آرتروز هستند باشد.