اسید مالئیک Maleic acid

اسید مالئیک Maleic acid

مالئیک اسید با فرمول C4H4O4 یک ترکیب آلی محلول در آّب بوده و با آب­زدایی، به مالئیک انیدرید و با هیدراتاسیون، به مالئیک اسید تبدیل می­شود.

این اسید به­شکل گرد متبلور یا دانه­ای به­رنگ سفید می­باشد. اسید مالئیک در طبیعت به­وفور پیدا می­شود و یک اسید آلی غالب در سیب­های درختی، مخصوصا، سیب­های نارس و انواع توت­ها و سایر میوه­ها است. نقطه­ی ذوب این اسید، از اسید سیتریک کمتر است و به­همین­خاطر از آن در تهیه­ی آبنبات­های سخت استفاده می­شود.

کاربردهای اسید مالئیک

این ماده­ی شیمیایی، کاربردهای گسترده­ای در صنعت دارد و در اکثر مواد بسته­بندی مصنوعی یافت می­شود و در بسیاری از صنایع مانند صنایع کشاورزی، داروسازی، افزودنی­های نفتی، پلاستیک­سازی، شیرین­کننده­های مصنوعی، سورفاکتانت­ها، تصفیه­ی آب، تولید پوشش­های عایق، فرآیند تولید کوپلیمر­ها و غذایی به­عنوان ماده‌ی اولیه، استفاده می­شود. در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می­کنیم:

یکی از کاربردهای وسیع اسید مالئیک، استفاده­ی عمده­ی آن در نوشیدنی­های خشک، نوشابه­ی گازدار، ژله و… می­باشد. این ماده، طعمی شیرین و مطلوب به نوشیدنی­ها و مواد خوراکی می­دهد. ازاین‌رو، نه به­عنوان یک قند مصنوعی، بلکه به­عنوان یک طعم­دهنده، به مواد خوراکی اضافه می­شود.

اسید مالئیک مانند یک ماده­ی نگه­‌دارنده عمل کرده و در بسیاری از آب­میوه­ها و آب‌نبات­های تولید­شده­ی مصنوعی، مورد استفاده قرار می­گیرد.

از این ماده همچنین به­عنوان نگه­دارنده و ضد فاسد شدن در روغن­ها و چربی­ها استفاده می­شود. روغن­ها از جمله موادی هستند که بر اثر گرما اکسید می­شوند و وجود مالئیک اسید از این روند جلوگیری می­کند.

اسید مالئیک یک ماده­ی واسطه می­باشد، که به­صورت گسترده در صنایع عطر سازی مورد استفاده قرار می­گیرد.

این ماده به­عنوان تنظیم­کننده­ی pH در مواد آرایشی و بهداشتی مصرف می­شود. البته باید از این ماده در غلظت­های پایین استفاده کرد، زیرا در حد گسترده­ی خود، باعث پایین آمدن سطح pH شده و موجب آسیب رساندن به پوست می­شود و همچنین از جمله کاربردهای وسیع آن در تهیه­ی خمیردندان   به ­عنوان سفیدکننده می­باشد.

یکی از کاربردهای وسیع استفاده از اسید مالئیک، در تولید رزین­های مصنوعی می­باشد. همچنین از این ماده برای تولید رنگ­ها، پارچه­های کتانی و ابریشم نیز استفاده می­شود.

از اسید مالئیک به­عنوان حشره­کش هم استفاده می­شود که این اسید آلی را با آب مخلوط کرده و آن را بر روی سطح گیاه اسپری می­کنند. از بین بردن باکتری­ها و انگل­ها یکی از فواید استفاده از این اسید می­باشد. این گستره­ی استفاده حتی تا جایی ­پیش رفته که از آن به­عنوان آنتی باکتریال در مرغ­داری­ها و

گاوداری­ها استفاده می­شود. بسیاری از مرغ­داری­ها اسید مالئیک را با آب مخلوط کرده و در ظرف آب آن­ها قرار می­دهند که این کار باعث جلوگیری از نشر آلودگی و بیماری­های ویروسی و میکروبی بین ماکیان می­شود.

مضرات

مالئیک اسید، پوست و چشم را به­شدت تحریک می­کند و حتی منجر­به آسیب به­چشم می­شود.

همچنین تنفس مالئیک اسید موجب تحریک بینی، گلو و ریه­ها می­گردد.