سولفات آلومینیوم Aluminium sulfate

سولفات آلومینیوم Aluminium sulfate

سولفات آلومینیوم، یک ماده­ی شیمیایی محلول در آب، با فرمول ساختاری Al2(SO4)3 است. این ماده به­دلیل دارا بودن انرژی خاص بین مولکول­های خود، به­عنوان عامل منعقدکننده، برای تصفیه­ی آب و فاضلاب مصرف می­شود. در کشور ما سولفات آلومینیوم را با نام زاج سفید هم می­شناسند و از آن به­عنوان ماده­ای ضدتعریق استفاده می­کنند. در زبان لاتین نیز آن را آلوم می­نامند.

سولفات آلومینیم، یک نمک آلومینیوم است که به­صورت خشک یا مایع قابل تولید است. همچنین آب­پوش­های مختلفی از آن نیز وجود دارد. این محصول به­دلیل pH پایین، دارای خاصیت اسیدی بوده و در طبیعت نیز به­شکل بسیار نادری یافت می­شود که به آلونوژن معروف است. آلومینیوم سولفات کاربرد­های زیادی در صنایع نساجی و تولید دارو دارد. از نظر شیمیایی سولفات آلومینیوم می­تواند به­صورت کریستال سفید با ساختار مونوکلینیک و نیز حالت پودری تولید شود که از حالت پایداری برخوردار است. این محصول را می­توان از واکنش­ دادن برخی نمک­های آلومینیم، نظیر هیدروکسید آلومینیوم با اسید سولفوریک تولید نمود. اگرسولفات آلومینیم را در دمایی بین ۵۰۰ تا ۹۰۰ درجه­ی سانتی­گراد حرارت دهیم، این ماده به آلومینا (هیدروکسید آلومینیوم) و تری اکسید سولفور تجزیه می­شود، سپس با آب ترکیب شده و نمک­های هیدراته­ی ترکیبات مختلف را می­سازد.

کاربردهای سولفات آلومینیوم

سولفات آلومینیوم در تصفیه آب

مهم­ترین ویژگی این ماده، خاصیت انعقادی آن است، به­این معنی که در صورت ترکیب با آب، همانند یک تور، کلیه­ی مواد معدنی و آلودگی­های موجود در آب را گیرانداخته و ته­نشین می­کند تا بتوان آن­ها را به­راحتی از آب خارج کرد. در صورتی که از آلومینیوم سولفات با کیفیت، برای این منظور استفاده شود، می­توان حتی تا ۹۹ درصد آلودگی­های موجود در آب را از بین برد. کاربرد این ماده در تصفیه­ی آب آشامیدنی، آب استخرهای شنا و فاضلاب صنعتی کارخانجات می­باشد.

این ماده خاصیت اسیدی دارد، بنابراین به­همراه آن از مواد قلیایی نظیر سود مایع یا جوش شیرین استفاده می­شود تا pH آب استخر تنظیم گردد.

سولفات آلومینیوم در کشاورزی

آهکی بودن خاک کشاورزی سبب می­شود گیاهان قادر به جذب و برخورداری از مواد مغذی موجود در خاک و کودهای کشاورزی نباشند، با توجه به­اینکه سولفات آلومینیم یک ماده­ی اسیدی است، می­توان با استفاده از آن pH خاک را کاهش

داده و تاثیر آهک را از بین برد و موجب افزایش حاصل­خیزی خاک شد.

همچنین از این ماده در تولید نمک­های آلومینیوم، ضدآب کردن بتن و تولید کاغذ هم استفاده می­شود.

سولفات آلومینیوم آتش نشانی

سولفات آلومینیم با بی­کربنات سدیم (جوش شیرین) واکنش داده و فوم آتش­نشانی که در کپسول­های اطفاء حریق وجود دارد را تولید می­کند. گاز دی اکسید کربن در داخل فوم تولید شده، گرفتار می­شود و یک لایه­ی ضخیم را بر روی سوخت­های هیدروکربنی ایجاد می­کند. این لایه، مانع از رسیدن اکسیژن به آتش می­گردد. البته فوم تولید شده با سولفات آلومینیوم، برای اطفاء حریق حلال­های قطبی نظیر الکل­ها مناسب نیست، زیرا ساختار آن در این­گونه حریق­ها تجزیه می­شود.

مضرات

سولفات آلومینیوم به­صورت موقتی تاثیری بر سلامت انسان ندارد، ولی در مورد افرادی که تماس دائمی با آن دارند، نظیر کسانی که در کارخانجات تولیدی این محصول فعال هستند، تحریکات پوستی خفیفی گزارش شده است. بهتر است از تماس این ماده با بدن، بخصوص بافت­های حساس نظیر چشم، جلوگیری شود.