سولفات آهن Iron sulfate

سولفات آهن Iron sulfate

سولفات آهن دو ظرفیتی (فروسولفات) ترکیبی است با فرمول شیمیایی FeSO4.7H2O که بسته به pH می­تواند به­صورت کریستال­های آبی یا سبز رنگ تولید گردد. در حالت عادی هفت مولکول آب در ترکیب سولفات آهن موجود می­باشد و در صورت خشک­شدن می­تواند شش مولکول آب را ازدست­داده و تبدیل به پودر سفید رنگ تک آبه (منو هیدرات) شود.

سولفات آهن جزء مواد اولیه­ی تولید کودهای شیمایی می­باشد. مقدار مصرف سولفات آهن در غلات و درختان میوه بسته به نوع محصول و نوع خاک متفاوت می­باشد. برای مثال برای درختان پسته که در مناطق شوره­زار می­باشند بیشترین مقدار را دارا می­باشند.

نوع دیگر سولفات آهن سه ظرفیتی (فریک سولفات) با فرمول شیمیایی Fe2(SO4)3 و به رنگ زرد تا قهوه­ای تولید می­شود و معمولا مقدار کمتری ازآن در بازار یافت می­شود و عمدتا جهت تسویه آب و فاضلاب و همچنین بعنوان رنگ­دانه از آن استفاده می­شود.

سولفات آهن از پرمصرف­ترین مواد شیمیایی می­باشد. کشورهای آلمان و انگلیس در اروپا و هند و چین در آسیا از عمده­ترین تولیدکنندگان جهانی این ماده می­باشند. البته روش تولید کشورهای پیشرفته با جهان سوم متفاوت بوده بطوری که آن­ها از پساب کارخانه­جات بزرگ فولادسازی این ترکیب را تولید و تغلیظ می­کنند.

کاربردهای سولفات آهن

سولفات آهن یک رنگ­دانه صنعتی است که در صنایع تولید رنگ و پوشش کاربرد دارد.

تولید انواع کودهای حاوی عنصرآهن که یکی از ریزمغذی­های مورد نیاز برای رشد گیاهان است که با استفاده از سولفات آهن امکان­پذیر است. این کودها معمولاً به خاک­های کشاورزی که از نظر میزان آهن، فقیر هستند افزوده می­شود. انواع کود میکرونیزه و دانه­بندی شده با این نمک معدنی در کارخانه­ها تولید می­گردد.

سولفات آهن را در مکمل تغذیه­ای استفاده می­کنند که با ترکیبات دیگر آهن، سولفات آهن برای تقویت مواد غذایی و درمان کم­خونی فقر آهن استفاده می­شود. این ترکیب جهت غنی­سازی ماکارونی، آب آشامیدنی، غنی­سازی نان و سایر مکمل­های غذایی مورد استفاده قرار می­گیرد.

سایر صنایعی که از سولفات آهن در فرآیندهای خود استفاده می­کنند عبارتند از: استخراج عنصر روی، به­عنوان کاتالیزور در صنایع تولید مواد شیمیایی، تولید مواد مغذی خوراک دام، تولید کود آهن، صنایع نساجی، چرم، آب­کاری و ریخته­گری.

اهمیت استفاده از سولفات آهن در تصفیه پساب صنعتی

با توجه به­اینکه یکی از فاضلاب­های خطرناک، فاضلاب­های صنعتی هستند، درصد زیادی از مواد آلی مضر و عناصر فلزات سنگین در پساب کارخانه­ها و صنایع تولیدی وجود دارند که اگر این مواد به محیط زیست راه پیداکنند، موجب آلودگی آن شده و زندگی جانداران را به خطر می­اندازند.

صنایع تولید الیاف پلی استر، تولید پارچه و رنگرزی، مهم­ترین صنایعی هستند که ترکیبات آلی و فلزات سمی با مقادیر قابل توجه در فاضلاب آن­ها وجود دارند. افزودن سولفات آهن به واحد تصفیه آب و فاضلاب این کارخانه­ها می­تواند سختی آب را برطرف کرده، یون­های منیزیم و کلسیم را از محیط حذف کند و از طرفی دیگر، یک عامل منعقدکننده در تصفیه پساب نیز به­شمار می­رود. از این نمک معدنی نیز برای تنظیم اسیدیته محیط قلیایی استفاده می­گردد.

کاربرد سولفات آهن در کشاورزی

از ترکیب شیمیایی سولفات آهن برای تولید انواع کودهای کشاورزی استفاده می­شود. این ماده به خاک­های کشاورزی اضافه می­شود تا بتواند فقر آهن خاک را برطرف کرده و عناصر مغذی را در اختیار گیاه قرار دهد. عنصر آهن برای رشد گیاهان به­ویژه برای جوانه­زنی و گل­دهی لازم و ضروری است و ساخت کلروفیل که باعث سبزی گیاهان می­شود نیز در حضور عنصر آهن افزایش می­یابد.

اگر قصد دارید از کودهای سولفات آهن در زمین­های کشاورزی استفاده کنید بهتر است از مشورت متخصصان بهره­مند شوید. افزایش قلیایی بودن خاک، آبیاری نامناسب، از بین رفتن تهویه مناسب برای خاک، افزایش میزان کربن دی­اکسید در محیط خاک و …، عواملی هستند که میزان آهن مورد نیاز گیاه در خاک را کاهش می­دهند. این زمان بهترین موقع استفاده از کودهای سولفات آهن می­باشد.

کاربرد سولفات آهن در صنایع

یکی از کاربردهای صنعتی سولفات آهن، استفاده از آن برای استخراج عنصر روی از سنگ معدنی است که این ترکیب معدنی می­تواند ناخالصی­های معدنی را حذف کند. مکانیسم عمل این ماده در استخراج روی بر اساس منعقد کردن هالوژن­ها و رسوب­دهی آن­ها می­باشد که این هالوژن­ها، عناصر مزاحم در واکنش­های الکترودی به­شمار می­روند. میزان استفاده از سولفات آهن در هر یک از موارد کاربردی فوق، مطابق با استانداردهای صنعتی انجام می­شود.