صمغ گوارguar gum
صمغ گوار یا آدامس گوار که بهنام گوارگام نیز شناخته شده، صمغی است که از نوعی حبوبات بهنام لوبیای گوار بهدست آمده و بیشتر در پاکستان وهندوستان و ایلات متحده امریکا تولید میشود.
در صنعت مواد غذایی بهعنوان افزودنی خوراکی از آن استفاده میشود.
این صمغ در بسیاری از مواد غذایی فراوریشده، بهعنوان تغلیظکننده به کار میرود، زیرا قابلحل بوده و قادر به جذب آب است و ژلی ایجاد میکند که چسبندگی و غلظت مواد غذایی را افزایش میدهد.
طبق گفتهی سازمان غذا و داروی آمریکا، استفاده از مقادیر مناسب صمغ گوار در محصولات غذایی مختلف ایمن میباشد.
اگرچه ترکیبات غذایی دقیق موجود در صمغ گوار در محصولات مختلف متفاوت است، اما این ماده بهطور کلی کمکالری بوده و عمدتا از فیبر محلول تشکیل شده است، مقدار پروتئین موجود در آن نیز معمولا بین 5 تا 6 درصد است.
برخلاف سایر تغلیظ‌کنندهها مثل نشاتهی اصلاح‌شده، می‌توان از گوارگام در مواد غذایی دارای برچسب کاملاً طبیعی استفاده کرد.
در صنایع مختلفی از قبیل صنایع غذایی و صنایع دارویی مورد استفاده قرار میگیرد.
صمغ گوار در کارخانه‌های تولید فراورده های لبنی بیشترین استفاده را دارد.
کاربرد گوارگام
گوارگام بسته به شرایط دمایی مختلف، مدت زمان خیس خوردن، pHهای متفاوت، سرعت پخشسازی پودر در حلال، غلظت کاربردی، مش ذرات گوار و میزان رطوبتپذیری ماده فوق در حلالهای گوناگون غلظتهای متفاوتی را ایجاد میکند.
سهولت استفاده از گوارگام در صنایع، بهعلت پخش و هیدراته شدن سریع آن در آبهای سرد و گرم، همچنین استفاده از ماده فوق جهت رسیدن به غلظتهای مناسب، بدون حرارت، ایجاد لایه فیلم مانند، مقاومت بالا در برابر روغن و چربیها و حلالها و گاه افزایش قدرت جذب آب در محصولات، سبب گردیده است تا از این ماده در طیف وسیعی از امولسیفایرها، نرمکنندهها و استبلایزرها استفاده گردد .
صنایع غذایی
کاربرد این ماده در این صنایع بهعنوان عامل ژلکننده، ویسکوزدهنده، افزایندهی غلظت، چسباننده، پایدارکننده وگاه جهت حفظ رطوبت موجود در فیبرهای محصول میباشد، نظیر کارخانجات تولید بستنی، نوشیدنی، عصاره، شیرهای طعمدار، شیر کاکائو، پودینگ، مربا، ژله، نان، بیسکویت، سوسیس، ژامبون، مایونز، ماکارونی و…..
در محصولات لبنی، شیر، ماست، کره و پنیر مایع، اضافه شده و غلظت را بالا میبرد. به حفظ همگنی و بافت یخ و شربت کمک میکند و همچنین برای مقاصد مشابه در شیرهای گیاهی نیز استفاده میشود.
در غذاها، برای ثبات و ظاهر ساندویچ، سالاد، سس کباب، سس کچاپ و غیره مورد استفاده قرار میگیرد.از گوارگام در سوپ کنسرو شده، بهعنوان یک تغلیظکننده و تثبیتکننده استفاده میشود.
همچنین در سوپ خشک، کنسرو گوشتی فوری، شیرینی دسر، ماهی کنسرو شده، مواد غذایی منجمد و خوراک دام استفاده میشود.
صنایع دارویی
کاربرد این ماده بهعنوان عامل سوسپانسیونکنندهی محلولها، عامل چسباننده و متلاشیکنندهی قرصها و محصولات جامد میباشد، نظیر کارخانجات تولید کرم، خمیر دندان، شامپو، نرمکننده و ژل و خمیر ریش، داروهای خوراکی، صابون مایع و….
همچنین از این ماده در صنایع کاغذ سازی، نساجی، رنگ سازی، ساخت مواد منفجره، حشره کشها، صنعت نفت و پتروشیمی استفاده می شود.
مضرات صمغ گوار
اگرچه مصرف صمغ گوار در مقادیر مناسب معمولا بی خطر است، اما مصرف مقادیر زیاد آن می تواند اثر منفی روی سلامتی داشته باشد.
در دهه 90 میلادی داروی لاغری با نام کال بان 3000 وارد بازار شد، این دارو حاوی مقادیر زیادی صمغ گوار بود که باعث تورم معده (حدود 10 تا 20 برابر بیشتر از اندازه طبیعی اش) شده و با ایجاد احساس سیری به کاهش وزن کمک می کرده است.
متاسفانه مصرف این دارو باعث بروز مشکلات جدی همچون انسداد مری و رودهی کوچک و در برخی موارد مرگ شد، و در نهایت سازمان غذا و دارو استفاده از آن در محصولات لاغری را ممنوع اعلام کرد، اگرچه این عوارض جانبی ناشی از مصرف دوز زیاد صمغ گوار بوده است.
سازمان غذا و دارو حداکثر مقدار مجاز صمغ گوار مورد استفاده در محصولات مختلف غذایی را بین 0.35 درصد در شیرینی جات تا 2 درصد در آب سبزیجات فراوری شده اعلام کرده است.
بهعنوان مثال در تولید شیر نارگیل تا حداکثر 1 درصد از صمغ گوار استفاده می شود، بهعبارت دیگر 1 لیوان شیر نارگیل (240 گرم) حاوی حداکثر 2.4 گرم صمغ گوار می باشد.
اگرچه نتایج برخی مطالعات نشان داده مصرف دوزهای بیشتر تا حداکثر 15 گرم نیز عوارض جانبی قابل توجهی نداشته است.
عوارض جانبی صمغ گوار معمولا شامل علائم خفیف مربوط به هضم، مانند گاز، اسهال، نفخ و گرفتگی می باشد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.