کافئین Caffeine  

کافئین Caffeine  

کافئین یک ماده­ی شیمیایی خوراکی است که در گیاهان مختلفی از جمله قهوه، کاکائو، نوشابه و چای یافت می‌شود و نوعی داروی محرک است که می‌تواند از خوابیدن جلوگیری کند. کافئین خالص، به­صورت پودر سفید رنگ تلخ می‌باشد. این ماده از ترکیب کربن، هیدروژن، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده‌است.

کافئین پرمصرف‌ترین ماده­ی دارویی سایکو اکتیو در میان انسان‌ها به‌شمار می‌رود که تقریباً ۹۰ درصد انسان‌ها به‌طور روزانه از آن استفاده می‌کنند. افزایش متابولیسم بدن، تحریک سیستم اعصاب مرکزی و افزایش میزان هوشیاری و آگاهی محیطی از مهم‌ترین آثار کافئین است.

در سال ۲۰۰۴ میلادی، در اتیوپی درختانی پیدا شد که یک پانزدهم گیاهان کافئین­دار، کافئین داشتند. احتمالاً در آینده­ی نزدیک، از این گیاهان جدید برای تهیه­ی نوشیدنی­های قهوه که میزان کمتری کافئین داشته باشند، استفاده می‌شود.

یک دوز کافئین تقریباً ۱۰۰ میلی‌گرم است که ۱۵۰ میلی لیتر نوشیدنی قهوه یا یک عدد قرص کافئین، حاوی این مقدار کافئین می‌باشد. قهوه‌ها از نظر میزان کافئین بسیار باهم متفاوتند. یک فنجان قهوه می‌تواند بین ۷۵ تا ۲۵۰ میلی‌گرم کافئین داشته باشد. چای سیاه نسبت به قهوه حاوی کافئین کمتری است که البته به­روش دم کردن آن بستگی دارد. چای سبز خیلی کم کافئین دارد. نوشابه‌ها معمولاً کمتر از قهوه کافئین دارند، اما برخی نوشابه‌های انرژی‌زا حاوی میزان زیادی کافئین می­باشند (در تهیه­ی نوشیدنی­های غیر الکلی، میزان کافئین موجود در آنها توسط سازندگان به­دقت کنترل می‌شود. معمولاً هر چه میزان کافئین این نوع نوشیدنی­ها بالاتر باشد، محبوبیت آنها بیشتر می‌شود).

خواص

کافئین و کاهش وزن:

کافئین ممکن است وزن را کاهش داده یا از آن جلوگیری کند، احتمالا این کار را توسط سرکوب نمودن اشتها و کاهش شدید میل به خوردن غذاهای محرک انجام می­دهد، بنابراین بدن گرما و انرژی بیشتری در گوارش غذا تولید می­کند. محصولات کاهش وزنی که فروخته می­شوند، احتمالا حاوی کافئین و افدرا یا افدرین باشند.

کافئین برای هوشیاری:

75 میلی گرم از کافئین می­تواند توجه و هوشیاری را افزایش دهد و 160 تا 600 میلی­گرم آن ممکن است هوشیاری ذهنی، سرعت استدلال و حافظه را ارتقا دهد. هرچند، کافئین یک جایگزین برای خواب محسوب نمی­شود.

کافئین برای عملکردهای ورزشی:

کافئین می­تواند باعث بهبود عملکرد فیزیکی در آستانه تحمل تمرین شود. کافئین می­تواند پایداری عملکرد و ظرفیت تحمل را افزایش دهد و اعمال درک و تمرکز را کاهش دهد. گرچه تاثیرات آن در کوتاه مدت و تمرین با شدت بالا بی­نتیجه می­ماند.

آب مروارید:

محققان دریافته­اند که کافئین ممکن است به حفاظت از لایه­های چشم در برابر آسیب­هایی که منجربه آب مروارید می­شوند، کمک کند.

کافئین مانعی برای سرطان پوست:

بعضی از دانشمندان پیشنهاد می­کنند که کافئین ممکن است مانعی باشد در مقابل سرطان­های پوست. یک تیم پژوهشی دریافت که کافئینی که مستقیما برای پوست موش­ها به­کاربرده شد، از آسیب­های اشعه­ی ماورای بنفش که باعث سرطان پوست می­شود جلوگیری می­کند.

دیگران نیز مصرف روزانه سه فنجان کافئین در طول روز را با کاهش 21 درصدی ریسک گسترش بیماری کارسینوم (تقسیم غیر عادی سلول­های پوست و سرایت آن به سایر اندام­ها) در زنان و با کاهش 10 درصدی ریسک در مردان در قیاس با افرادی که کافئین نمی­نوشند، مرتبط دانسته­اند.

کافئین و سنگ­های کلیه:

یک مطالعه­ی انجام شده بر روی بیش از دویست و هفده هزار شرکت­کننده، ارتباط بین مصرف کافئین و ریسک گسترش سنگ کلیه را بررسی کرد. افرادی که کافئین بیشتری مصرف کرده بودند، ریسک پایین­تری از گسترش سنگ کلیه را داشتند.

سرطان­های دهان، گلو و غیره:

در یک مطالعه­ی انجام شده بر روی بیش از نهصد و شصت و هشت هزار مرد و زن شرکت­کننده که روزانه بیش از چهار فنجان کافئین در روز می­نوشیدند، یک ریسک پایین­تر 49 درصدی از مرگ ناشی از سرطان دهان را در قیاس با افرادی که کافئین مصرف نمی­کردند را داشتند.

کافئین برای عملکرد مغز:

کافئین بر روی گیرنده­های آدنوزین در مغز تاثیر می­گذارد. همچنین کافئین حاوی آنتی اکسیدان­های پلی فنول است که اینها نیز در حالت­های مختلفی عمل می­کنند. مطالعات پیشنهاد می­کنند که نوشیدن کافئین ممکن است به بهبود برخی از مهارت­های فکری کمک کند و

کند­ذهنی که با افزایش سن می­آید را کاهش دهد.